المعجم الفلسفی (کتاب)کتاب «المعجم الفلسفی»، توسط دکتر جمیل صلیبا ، به زبان عربی و درباره توضیح پاره‌ای از لغات و اصطلاحات فلسفی نوشته شده است. این کتاب، در سال ۱۹۷۸ م، در لبنان ، به چاپ رسیده است. ۱ - ساختار کتابکتاب، دارای دو جزء است و لغات و اصطلاحات فلسفی را به ترتیب حروف الفبا، در ضمن بیست و هشت باب ذکر کرده است و در کنار غالب لغات عربی، معادل آنها را در انگلیسی و فرانسوی نیز آورده است. ۲ - گزارش محتوااولین لغت کتاب، الآخرة و آخرین آن، الیوهیمریة است. مؤلف، اصطلاح الآخرة را علمی دانسته که از مسائل مربوط به پایان جهان و منازل فراروی انسان ، همچون مرگ ، بعث ، حساب و... سخن می‌گوید [۱]
المعجم الفلسفي، جميل صليبا، ج۱، ص۲۵.
و نیز به نظریاتی گفته می‌شود که در مورد مرحله‌ای که انسانیت پس از گذر از وجود فعلی، به آن می‌رسد، بحث می‌کند و... اصطلاح الیوهیمریة را نام مذهب یوهیمیروس قورینایی ، می‌داند. [۲]
المعجم الفلسفي، جميل صليبا، ج۱، ص۵۹۰.
در این مذهب ، اعتقاد بر این است که خدایان اسطوره‌ای، انسان‌هایی برجسته و قهرمان بوده‌اند و زندگی واقعی داشته‌اند، منتها مردم، پس از مرگ آنها، چنان در حقشان غلو کرده‌اند که رفته رفته به اسطوره مبدل شده‌اند. پاره‌ای دیگر از لغات بدین قرار است: باطل ، در اصطلاح، به معانی گوناگونی آمده از قبیل عدم مطابقت فعل با امری که خواهان آن هستی، بودن فعل به گونه‌ای که اصلا به مقصود دنیوی نرسد، آنچه دارای فایده و اثر و غایتی نیست و... التحلیلات، در نزد ارسطو ، همان منطق صوری است و بر دو گونه می‌باشد: یکی، تحلیلات اولی که مشتمل بر تحلیل قیاس است و دیگری، تحلیلات ثانیه که مشتمل بر شروط معرفت علمی و برهانی است. ثابت ، ضد متغیر است و بر موجود یا امری که با تشکیک مشکک زایل نمی‌گردد، اطلاق می‌شود.الجمهوریة، حکومتی است مردمی که در آن، رئیس دولت برای مدتی معین از طرف مردم انتخاب می‌شود و نیز به هیئتی متشکل از اشراف قوم یا بزرگان آنها اطلاق می‌گردد و... الحبسة، معنای این لفظ در زبان انگلیسی ناتوانی از گفتار یا نوشتار یا... و در زبان عربی فقط به ناتوانی از گفتار اطلاق می‌شود...الخارجی، در اصطلاح فلاسفه ، معانی متعددی دارد از قبیل ظاهر ، آنچه وجودش مستقل از شناخت ما نسبت به آن است، موجود در اعیان نه اذهان، آنچه بذاته و لذاته موجود است و... الوسیط، آنچه واسطه بین دو چیز واقع می‌شود برای نزدیک کردن یکی به دیگری، شخصی که باعث ایجاد ارتباط بین زندگان و ارواح مردگان می‌شود. النحلة، دین و عقیده و مذهب و...۳ - پانویس
۴ - منبعنرم افزار حکیم بوعلی سینا، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |